Mô hình nuôi ong của HTX Mật ong vùng đồi Quang Sơn. Ảnh: Bảo Lâm
Với tổng diện tích đất tự nhiên trên 3.500 ha, khí hậu trong lành, hệ sinh thái, thảm thực vật khá đa dạng với các tán rừng tự nhiên, vùng chè, cây ăn quả rộng lớn. Đây chính là điều kiện thuận lợi để phát triển nghề nuôi ong lấy mật. Hiện, toàn xã có khoảng hơn 40 hộ nuôi ong với số lượng 3.000 đàn ong, sản lượng mật mỗi năm lên tới 30 tấn. Những hộ nuôi ong ở xã Quang Sơn, thành phố Tam Điệp đều đã có kinh nghiệm từ 30 đến hơn 50 năm. 25 năm trước, họ thành lập Chi hội hành nghề nhưng hoạt động nuôi, chăm sóc và thu hoạch mật vẫn chủ yếu ở quy mô nhỏ lẻ, tự phát, không theo quy chuẩn nào nên chất lượng sản phẩm không đồng đều. Tháng 4 năm nay, được sự ủng hộ, hỗ trợ của chính quyền địa phương, các hộ đã thành lập HTX Mật ong vùng đồi để cùng nhau phát triển. Hướng tới phát triển sản xuất hàng hóa, hiện đại, bền vững, chính quyền địa phương và các tổ chức hội đã hỗ trợ HTX tiếp cận, áp dụng tiến bộ kỹ thuật, cải tiến quy trình nuôi, chăm sóc và khai thác mật; Đầu tư công nghệ bao bì, nhãn mác, tem truy xuất nguồn gốc... Mới đây, sản phẩm mật ong của HTX đã được công nhận đạt OCOP 3 sao.
Ông Nguyễn Quang Vinh, thôn Hang Nước, xã Quang Sơn - một thành viên của HTX Mật ong vùng đồi chia sẻ: "Tham gia HTX, được học hỏi kinh nghiệm từ các thành viên mà kỹ thuật nuôi ong của tôi đã được nâng lên rất nhiều. Đặc biệt, mật sau khi khai thác giờ đây không chỉ đưa vào lưới để lọc rồi bán như thông thường, mà còn được đưa đi hạ thủy phần, đóng chai, có tem nhãn, mã vạch, mã code đầy đủ. Bởi vậy, uy tín, chất lượng, giá cả sản phẩm được nâng tầm. Chúng tôi thực sự rất phấn khởi".
Với 50 năm kinh nghiệm, từng là cán bộ kỹ thuật nuôi ong của Nông trường Đồng Giao xưa kia, được chuyên gia Trung Quốc lúc bấy giờ trực tiếp truyền thụ các kỹ thuật của nghề nuôi ong, ông Lương Trường Yên (thôn Tân Nhuận) cũng tự hào khẳng định về chất lượng mật ong của mình: Khí hậu, thổ nhưỡng đặc trưng và nguồn hoa dồi dào nên mật ong vùng đồi Quang Sơn luôn có hương vị thơm ngon đặc trưng cùng màu sắc bắt mắt. Mật nào, hoa nào ra mùi thơm, màu sắc đó, rất đặc trưng. Đặc biệt, toàn bộ đàn ong ở đây là ong nội, sản lượng mật không cao nhưng chất lượng mật thì vượt trội so với ong ngoại.
Địa điểm chọn đặt ong là các vườn cây ăn quả, dồi dào mật hoa và cách xa các nguồn ô nhiễm. Ảnh: Bảo Lâm
Hơn nữa, việc chọn địa điểm đặt ong rất tỷ mỉ, tránh xa các nguồn cung cấp phấn, mật hoa có nguy cơ ô nhiễm hóa chất. Thời điểm quay mật cũng được tính toán kỹ lưỡng, chỉ thu hoạch khi các lỗ trên bánh tổ đã vít nắp, căng tròn mật. Lúc này thủy phần trong mật thấp, mật đặc nên bảo quản vài năm vẫn giữ nguyên màu sắc, hương vị. Nhiều nơi mật chỉ khoảng 1,2-1,3 kg/1 lít nhưng riêng mật của chúng tôi đạt tới 1,5 kg/1 lít. Bởi vậy, mật quay đến đâu là bán hết đến đấy.
Có thể thấy rằng, mô hình nuôi ong ở xã Quang Sơn không chỉ đem lại lợi ích kinh tế, mà còn có lợi cho sản xuất nông nghiệp, bảo vệ môi trường sinh thái. Đước biết, để mô hình phát triển theo hướng hiện đại, bền vững, hiện nay, xã Quang Sơn đang hỗ trợ người dân tiếp cận, áp dụng những kỹ thuật tiên tiến vào trong quy trình sản xuất, tiến tới, xây dựng mật ong vùng đồi trở thành sản phẩm OCOP đặc trưng của địa phương, từ đó phát triển bền vững nghề nuôi ong, nâng cao thu nhập từ nghề này.
Bảo Lâm