Huyện Kim Sơn đưa vào gieo cấy thử nghiệm 10 ha lúa nếp cau theo hướng hữu cơ tại xã Quang Thiện từ năm 2021. Ảnh: Lan Ngọc
Kim Sơn hiện là huyện có diện tích trồng lúa lớn nhất tỉnh với hơn 16 nghìn ha gieo cấy lúa mỗi năm. Năm 2021 huyện Kim Sơn cấy thử nghiệm 10ha lúa nếp cau theo hướng hữu cơ tại xã Quang Thiện, bước đầu cho hiệu quả kinh tế cao và bảo vệ môi trường sinh thái, trừ chi phí mỗi sào thu lãi 1,3 triệu đồng.
Đến năm 2023, diện tích lúa đặc sản của huyện Kim Sơn vượt ngưỡng 3.000 ha gieo trồng lúa nếp hạt cau, lúa ST25; gần 1.200 ha lúa các loại được canh tác theo hướng hữu cơ. Ưu điểm của gieo trồng lúa theo hướng hữu cơ là cây lúa chắc, thân khỏe, lá dày, ít bị đổ rạp nên việc thu hoạch thuận lợi, tránh hao hụt về sản lượng. Tháng 6/2023, HĐND huyện Kim Sơn đã quyết định sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 38/NQ-HĐND thành Nghị quyết 17/NQ-HĐND, trong đó tiếp tục tăng mức hỗ trợ chi phí mua giống, phân bón hữu cơ kể từ vụ Mùa năm 2023.
Mạ khay, cấy máy đang được mở rộng áp dụng tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh.
Ảnh: Lan Ngọc
Cũng tại huyện Yên Khánh, nhằm giảm chi phí, nâng cao thu nhập, 2 năm trở lại đây, xã Khánh Nhạc, huyện Yên Khánh đã quy hoạch vùng liên kết sản xuất, tiêu thụ lúa hữu cơ với diện tích 110ha, tập trung vào một số giống chất lượng cao như: Hương Bình, Thiên Hương. Sản phẩm được các HTX ký kết hợp đồng với doanh nghiệp bao tiêu nên bà con yên tâm sản xuất.
Là địa phương có tỷ lệ lúa gieo sạ cao (có thời điểm đạt trên 80%), ngành nông nghiệp huyện Yên Khánh từng gặp rất nhiều khó khăn trong việc vận động người dân ngưng gieo sạ và chuyển đổi sang hình thức cấy máy, cấy tay gắn với sản xuất theo hướng hữu cơ. Tuy nhiên, bằng việc triển khai hàng loạt các giải pháp đồng bộ như kiên trì tuyên truyền trực tiếp hay lồng ghép ở các hội nghị, phổ biến về hiệu quả sản xuất lúa theo hướng hữu cơ đem lại, xây dựng các mô hình trình diễn để bà con nông dân có thể so sánh... mà vụ Mùa vừa qua huyện đã vận động bà con tăng diện tích lúa cấy. Cụ thể, trong tổng diện tích 7.684 ha lúa, đã có 3.920 ha lúa cấy (chiếm 51%); trong đó, diện tích cấy bằng máy là 700 ha (chiếm 10%). Huyện cũng đặt mục tiêu nâng tỷ lệ giống lúa chất lượng cao đạt 97%.
Hiện nay, toàn huyện có khoảng 20 máy cấy lớn và khoảng 200 máy cấy dắt tay. Diện tích lúa sản xuất theo hướng hữu cơ có liên kết với đơn vị thu mua, bao tiêu sản phẩm mở rộng ra hơn một nghìn ha. Điển hình phải kể đến là xã Khánh Trung, từ 16 ha thí điểm năm 2018, đến nay diện tích lúa hữu cơ đã được mở rộng ra toàn tỉnh với tổng diện tích gần 4.000ha, trở thành một trong những địa phương dẫn đầu huyện Yên Khánh trong việc chuyển đổi sản xuất lúa theo hướng đặc sản, hữu cơ, có liên kết bao tiêu sản phẩm.
Để nhân rộng mô hình, trong thời gian tới, Ninh Bình tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về lợi ích sản xuất lúa theo hướng hữu cơ; tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc lúa theo hướng hữu cơ... từng bước nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm lúa gạo để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Đồng thời, khẩn trương rà soát lại vùng quy hoạch sản xuất lúa theo chuỗi, đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu được giá trị của liên kết, tích cực tham gia thực hiện, tạo thành vùng chuyên canh, tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu lúa gạo cho tỉnh Ninh Bình.
Lan Ngọc