Nhưng các bạn ạ… quê hương tôi là một vùng đất thuần nông, trồng lúa… để giúp người nông dân chuyển đổi nhận thức…. chuyển từ trồng lúa sang trồng cây rau ( nhất là sản xuất rau an toàn)… là cả một quá trình…
Trăn trở vì điều này chị Ngà đã nói với tôi:
Chị Ngà : Lan à…. Như em biết đấy…. chị mời em về làm tại công ty của chị, là chị quý cái tính chăm chỉ, thật thà của em…. Cộng với kiến thức em đã học ở trường…. chị hy vọng em vừa đem lại lợi nhuận cho công ty, vừa giúp cho bà con nhân dân quê mình làm giầu ngay trên mảnh đấy của quê hương…. Để chị không còn thấy cảnh thanh niên trai tráng trong làng “ ly nông, ly hương”… nữa em ạ.
( tự sự) Thưa các bạn, tôi cũng xin giới thiệu sơ qua về chị Ngà- một người giám đốc…. một người chị mà tôi luôn thầm cảm phục. Sau khi làm ăn, buôn bán ở các thành phố lớn… cầm trên tay một số vốn kha khá…. Chị bất ngờ đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp…. một lĩnh vực vô cùng mạo hiểm…. vì theo tôi biết…. hiện tượng “ được mùa, mất giá” vẫn luôn diễn ra thường xuyên đối với người nông dân quê tôi. Tuy nhiên, qua trao đổi, chị Ngà cho tôi biết: chị quyết tâm đi theo hướng sản xuất, cung cấp thức phẩm an toàn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng…..và giao cho tôi nhiệm vụ: xuống thôn Đông hướng dẫn bà con nhân dân cách sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap…. Chị nói: nếu bà con tiếp nhận kiến thức do chúng tôi chuyển giao để áp dụng vào sản xuất rau an toàn…. thì công ty chúng tôi sẽ bao tiêu toàn bộ sản phẩm để cung cấp theo chuỗi cửa hàng thực phẩm an toàn của thành phố….
Nhờ có sự giúp đỡ của chính quyền địa phương ( đặc biệt là của các cấp hội nông dân trong xã)…. Hôm nay, chúng tôi tổ chức buổi chuyển giao KHKT cho bà con nông dân trong xã…. Là người trực tiếp truyền đạt kiến thức trồng rau an toàn cho bà con nông dân…. Nói thật với các bạn… tôi cũng có hơi run…. Những vì công ty, vì sức khỏe của người dân thành phố…. Tôi sẽ quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mà chị Ngà giao phó….
Lan: ( hắng giọng)…..thưa bà con nông dân…hiện nay, rau sạch đang là vấn đề nhận được sự quan tâm hàng đầu của mọi người dân, bởi nguyên nhân chủ yếu là do sự xuất hiện tràn lan của các loại rau kém chất lượng, rau không an toàn, có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người tiêu dùng….. cháu xin tự giới thiệu: cháu là Lan- kỹ sư nông nghiệp của công ty TNHH nông sản sạch đến để giới thiệu với các bác, các cô, các chú quy trình sản xuất ra an toàn theo tiêu chuẩn VietGap ạ…
Người dân 1: trồng rau thì có cần gì phải học… tôi là tôi trồng rau được gần 40 năm rồi nhỉ…. Nhỉ… ( cười lớn)…
Người dân 2: …. ( nói lớn)…. Đúng rồi, đúng rồi…. chúng tôi là dân chuyên canh trồng rau… tưởng có cái gì mới…. chứ trồng rau sạch thì tôi còn lạ gì….tưới nước sạch là rau nó sạch ngay ấy mà…..
Lan :…. Xin các bác hạy trật tự ạ…..trật tự ạ….. thưa các bác, tưới nước sạch chỉ là một trong 10 bước quy định theo tiêu chuẩn Vietgap thôi bác ạ…. Muốn trồng rau an toàn, sạch theo tiêu chuẩn Việtgap… ta phải thực hiện theo quy trình từ khâu lựa chọn đất trồng, nguồn nước tưới, giống, phân bón, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch, sơ chế, vận chuyển, đến bảo quản, sử dụng cơ ạ…..
Người dân 1: cô cứ bảo tôi lựa chọn đất trồng…. đất nhà tôi ở đây…. Tôi đâu có quyền lựa chọn khu đất khác để trồng rau có phải không các bác…..
Người dân 2 : đúng… đúng đấy…. đất chúng tôi ở đây, nhà chúng tôi ở đây…. Bao nhiêu năm qua chúng tôi vẫn trồng rau bình thường đấy thôi… có ai bị làm sao đâu….. có ai bị làm sao đâu….
( tiếng ồn ào: đúng rồi, có ai bị làm sao đâu).
Lan :… thưa các bác, xin các bác trật tự ạ…. Cháu nói lựa chọn đất trồng… tức là đất không được có tồn dư hóa chất độc hại, cách xa khu vực có chất thải công nghiệp và bệnh viện ít nhất là 2 km và chất thải sinh hoạt ít nhất là 200 mét… như các bác đã thấy rồi đấy, khu đất của xã ta có đủ các điều kiện trên, tuy nhiên cháu cũng xin lưu ý trong quá trình phòng trừ sâu bệnh, các bác chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi thực sự cần thiết, tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc cấm sử dụng cho rau. Chọn các loại thuốc có hàm lượng hoạt chất thấp, ít độc hại với thiên địch, ưu tiên sử dụng các thuốc sinh học…..
Người dân 1:… vậy tôi là tôi hỏi cô nhé…. Nếu không phun thuốc thì sâu bệnh nó ăn hết lá rau nhà tôi thì sao… chả nhẽ trơ mắt ra nhìn à…
Người dân 2 : hưởng ứng)…. Đúng rồi, chả nhẽ trơ mắt ra nhìn à…
Lan : thưa các bác, trong quá trình trồng rau, ta phải áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp, sử dụng nhà lưới để hạn chế tác dụng sâu bệnh, cỏ dại phát triển và cũng hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đối với cây trồng các bác ạ….
Người dân 1: Nhưng mà… tôi không có tiền để làm nhà lưới thì sao?
Lan: Thưa bác, nếu chúng ta có ít kinh phí thì có thể sử dụng màng nilon để phủ đất…. sau đó đục lỗ trồng cây… cũng có tác dụng hạn chế sâu bệnh, cỏ dại, tiết kiệm nước… giá thành lại rẻ nữa các bác ạ.
Người dân 1: (gật gù)…. Kể ra, nếu không có tiền thì mình cứ thử sử dụng màng nilong… nếu thấy hiệu quả thì vụ sau làm tiếp…. cũng không tốn kém mấy bà nhỉ…..
Lan: Vâng…. Thưa các bác, trong quá trình trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap các bác phải chọn nguồn nước sạch, không bị ô nhiễm để tưới cho cây… chỉ được gieo trồng giống tốt, có lý lịch nơi sản xuất…. đây là một trong những yếu tố giúp cây phát triển khỏe mạnh, không mang nguồn sâu bệnh ạ.
Người dân 1:…..thì chúng tôi vẫn tưới nước sạch ở con kênh thủy lợi xã mình đấy thôi…. Có ô nhiễm gì đâu….
Người dân 2: … đúng rồi… có ô nhiễm gì đâu…. Có ô nhiễm gì đâu….
Lan: vâng thưa các bác, tuy các bác sử dụng nguồn nước sạch, nhưng trong quá trình bón phân, các bác sử dụng phân chuồng chưa ủ hoai mục mà sử dụng phân tươi pha loãng để tưới cho rau là không ổn rồi….
Người dân 1: đấy…. bà có nghe rõ không…. Cái dạo hôm trước, tôi thấy bà tưới cái gì cho rau mà…. Mà…. Nó bốc mùi lên, không chịu được…. khiếp quá…. Khiếp quá…..
Người dân 2: ( suỵt… suỵt)…. Ông be bé cái mồm cho tôi nhờ…..tôi là tôi cứ canh tác theo truyền thống ông cha ta đã truyền lại… ngày xưa làm gì có khoa học ư…. Kỹ thuật ư…. Mà… mà áp dụng….
Người dân 1: thế mới nói… rau nhà bà lúc nào cũng xanh ngăn ngắt… xanh ngăn ngắt…. ( cười lớn)… ăn vào chỉ tổ bụng giun….
Người dân 2: Ông lại xỏ xiên tôi cái gì đấy…. cứ thấy rau nhà người ta xanh tốt, bán được giá thì lại…. thì lại tức hực lên đến cổ rồi à…
Người dân 1 : đúng là tiểu nhân đo lòng quân tử… ai lại thèm ghen ăn, tức ở với các kiểu làm ăn chụp giật như của nhà bà… đây là đây không thèm nhé….
Người dân 2: Ông bảo ai tiểu nhân… ai quân tử… ông nói xem nào…ông nói lại xem nào…
( ồn ào can gián).
Lan :… thôi…. Thôi cháu xin các bác ạ…. Sử dụng phân tươi tưới trực tiếp cho rau là rất mất vệ sinh đấy ạ… vấn đề này chúng ta phải rút kinh nghiệm ngay vì nó sẽ trực tiếp gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng…. Cháu cũng muốn nói thêm là…. Trong quá trình chăm sóc rau, các bác phải tuân thủ tuyệt đối việc sử dụng phân hóa học bón thúc cho cây rau…. Nên sử dụng các loại phân hóa học bón vừa đủ theo yêu cầu của từng loại rau và cần kết thúc bón trước khi thu hoạch ít nhất 15 ngày.
Người dân 1: đấy bà đã nghe rõ chưa… phải nhưng bón đạm cho cây trước khi thu hoạch ít nhất là 15 ngày đấy nhé…. Không nghe rõ, rồi có khi vừa bón xong đã cắt đi bán là không được đâu đấy….
Người dân 2 : thôi… ông ít ít cái mồm cho tôi nhờ…. Tôi nghe rõ rồi, có phải tai tôi bị điếc đâu là ông cứ nhắc đi nhắc lại thế…..
Lan: Dạ… cháu cũng xin lưu ý với các bác là: bên cạnh việc trồng, chăm sóc rau sạch…. Các bác phải lưu ý đến khâu thu hoạch phải đúng độ chín…. Phải loại bỏ ngay lá già héo, trái bị sâu bệnh, dị dạng… có như thế, khi công ty của cháu thu mua mới có thể vận chuyển, sơ chế và chuyển đến tay người tiêu dùng các sản phẩm rau an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap được các bác ạ….
Người dân 1: … tôi thì tôi thấy… quy trình không theo kiểu truyền thống mà phức tạp, nhiều khâu, nhiều giai đoạn….chưa thấy được cái lợi như thế nào…. Chỉ thấy người nông dân chúng tôi lại thêm vất vả thôi….
Người dân 2: đúng vậy… tôi thấy phức tạp quá… mà chẳng biết có lợi không cơ chứ…
Lan : thưa các bác, nếu trồng rau theo tiêu chuẩn Vietgap… người nông dân chúng ta có nhiều cái lợi lắm chứ ạ… lợi về công chăm sóc này….lợi về tiền thuốc bảo vệ thực vật này….vì sử dụng màng nilong nên hạn chế cỏ dại, tiết kiệm nước tưới, hạn chế sâu bệnh…. Sản phẩm các bác làm ra sẽ được chúng cháu thu mua ngay tại ruộng…. vì vậy các bác còn không phải đem ra chợ để ngồi bán nữa chứ. Công ty chúng cháu cam kết sẽ thu mua rau an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap với giá cao hơn thị trường từ 5 đến 8%.... như thế là các bác được lợi cả đôi đường rồi chứ ạ…..
Người dân 1:… tôi thấy cái chị Lan này nói cũng có lý các bà nhỉ…. Vừa đỡ vất vả, vừa có thêm tiền để cải thiện cuộc sống gia đình…. Tôi… tôi là tôi đồng ý sản xuất rau theo tiêu chuẩn Vietgap…
Người dân 2:… tôi thì tôi vẫn còn nhiều băn khoăn…. Nhưng thôi …. Làm đến đâu thì hỏi thêm đến đấy…. chứ các ông, các bà tính…. Thay đổi một thói quen, cách nghĩ… nếp làm không phải là một sớm một chiều…. nhưng như các ông, các bà vừa nói đấy… cứ vừa đỡ vất vả, vừa có thêm tiền là chúng tôi sẽ làm…. Sẽ làm….. có đúng không các ông, các bà ( cười lớn).
Lan : vâng…. Nếu các bác sản xuất rau theo quy trình Vietgap thì người tiêu dùng thành phố chúng ta sẽ sớm được sử dụng rau sạch trong mỗi bữa ăn của gia đình thôi ạ…. Chúng cháu hứa sẽ đồng hành cùng với các bác trong cả quá trình trồng rau an toàn các bác nhé…..( vỗ tay).
Tự sự : thưa quý vị và các bạn…. tôi rất vui khi lần đầu tiên đứng trên bục giảng, hướng dẫn, truyền đạt lại cho các bác nông dân quê tôi những kiến thức về nông nghiệp mà các thày, cô giáo đã giảng dạy…. tôi mong muốn một ngày không xa, người dân quê tôi… cũng như những người nông dân cả nước sẽ sản xuất ra những hạt lúa, bắp ngô, con lợn, con gà an toàn về vệ sinh thực phẩm… để giúp cho thế hệ con cháu của chúng ta được thụ hưởng nững thực phẩm an toàn, có lợi cho sức khỏe con người ./.
( bài hát làng lúa, làng hoa)
Hết ./.